Waarom deze handreiking? 

Gemeenten hebben een belangrijke rol in de aanpak van basisvaardigheden. Ze helpen inwoners die hun taal-, reken- of digitale vaardigheden willen verbeteren met passend aanbod. Maar hoe krijg je als gemeente meer grip op de kwaliteit van dat aanbod? En hoe voer je met de betrokken organisaties het gesprek hierover? Om gemeenten te ondersteunen heeft het Rijk in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en gemeenten de handreiking ‘Kwaliteit bij de aanpak van basisvaardigheden’ laten ontwikkelen. Deze handreiking biedt informatie, instrumenten en voorbeelden om gemeenten te helpen in het sturen op kwaliteit. De handreiking richt zich specifiek op het non-formele aanbod voor basisvaardigheden, dat tot de verantwoordelijkheid van gemeenten behoort. Daarbij wordt vooral ook de relatie gelegd met het sociaal domein. Want voor goede kwaliteit is een brede inzet op laaggeletterdheid nodig. 

In 2022 en 2023 is de handreiking herzien. Hij heet nu ‘Kwaliteit bij de aanpak van basisvaardigheden’. 

Wat ging vooraf?

In 2019 is met gemeenten verkend hoe de kwaliteit van het non-formele aanbod bevorderd zou kunnen worden en werd een landelijk kwaliteitskeurmerk aanbevolen. Maar zo’n landelijk keurmerk sloot niet voldoende aan bij de diversiteit in de gemeentelijke praktijk. Daarom is met de VNG en gemeenten afgesproken om deze handreiking te ontwikkelen.  

Voor wie is deze handreiking bedoeld?

De handreiking is bedoeld voor medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het gemeentelijk beleid voor volwasseneneducatie en de bredere aanpak van laaggeletterdheid. Daarnaast bevat de handreiking ook interessante inzichten voor aanbieders, sociale partners, werkgevers en andere partijen die een rol spelen in de aanpak van laaggeletterdheid. Al deze partijen kunnen de handreiking gebruiken om lokaal en regionaal het juiste gesprek te voeren over kwaliteit. 

Wat vind je in de handreiking?

De handreiking gaat uit van een integrale kijk op kwaliteitsbeleid. In de handreiking zijn vijf terugkerende stappen uitgewerkt voor het sturen op kwaliteit. Centraal daarbij staat het kwaliteitskader, dat keuzes in beleidsontwikkeling vertaalt naar kwaliteitscriteria voor de uitvoering. Elke stap bevat informatie, instrumenten en praktijkvoorbeelden die helpen het kwaliteitsbeleid te sturen. Daarnaast is er een aantal belangrijke thema’s dat terugkeert bij alle stappen in het kwaliteitsbeleid, zoals samenwerking met partners en aandacht voor doelgroepen, verder toegelicht in aparte themapagina’s.

De betrokken organisaties hebben naast de ontwikkeling van deze handreiking ook een Begrippenkader basisvaardigheden opgesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van een al bestaande begrippenlijst, die te vinden is op de website van Het Begint met Taal. Het nieuwe Begrippenkader is afgestemd op de handreiking. Dit helpt om eenzelfde duidelijke taal te gebruiken in de gezamenlijke aanpak van basisvaardigheden.

Hoe is de handreiking tot stand gekomen?

De handreiking is in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opgesteld door Berenschot en ITTA UvA. Daarbij is nauw samengewerkt met Divosa, Stichting Het Begint met Taal, Stichting Lezen en Schrijven, Actieprogramma Tel mee met Taal, VNG en de gemeenten Almere, Amsterdam, ’s-Hertogenbosch, Rotterdam en Tiel. Daarnaast hebben vele gemeenten, aanbieders en andere deskundigen input geleverd voor de inhoud en structuur van de handreiking.

Een nieuwe versie in 2022

Uit de vele gesprekken die zijn gevoerd bij de totstandkoming van de handreiking bleek dat er op verschillende vlakken nog wensen waren voor verdere uitwerking. Daarnaast veranderde de context van het beleid, bijvoorbeeld vanwege de nieuwe Wet inburgering die op 1 januari 2022 inging. In 2022 is daarom een tweede versie van de handreiking gemaakt, op basis van wensen en behoeften van betrokken organisaties en gebruikers van de handreiking. Daarbij is onder andere aandacht besteed aan het verder uitwerken van goede voorbeelden, meer informatie over financiering en de verbinding met inburgering.

De nieuwe versie van de handreiking is begin 2023 afgerond door Berenschot en ITTA UvA. Het beheer ligt nu bij het Expertisepunt Basisvaardigheden. Heb je na het lezen van de handreiking nog ideeën voor verbetering of suggesties voor belangrijke onderwerpen? Meld het bij het Expertisepunt Basisvaardigheden via info@basisvaardigheden.nl.