Doelgroepen en werving
De groepen die moeite hebben met basisvaardigheden zijn divers, en het bereiken van deze mensen vraagt om een gerichte en creatieve aanpak. Gemeenten werken hiervoor samen met verschillende partners om werving en bereik zo effectief mogelijk te maken.
De doelgroepen die willen werken aan hun basisvaardigheden zijn enorm divers. Ze verschillen bijvoorbeeld in leerwens, opleidingsachtergrond, werkomgeving, leeftijd en afkomst. Deze verschillen hebben gevolgen voor de manier waarop ze bereikt en geworven kunnen worden voor aanbod.
Diversiteit van doelgroepen
- Verschillende leerdoelen
Wat iemand wil of moet leren hangt af van de situaties waarin deze persoon moet kunnen functioneren. Is alleen taal belangrijk? Mogelijk spelen rekenen en digitale vaardigheden ook een rol. En binnen de omgeving van het werk waarschijnlijk weer op een andere manier, dan thuis. Iedere persoon heeft zo een unieke combinatie van leerdoelen.
- NT1 of NT2
Iemand met het Nederlands als eerste taal (NT1) zal andere leerdoelen hebben en een andere didactiek nodig hebben dan iemand die het Nederlands als tweede taal (NT2) moet leren. In dit Kennisdocument Nt1 en NT2 lees je hier meer over.
- Laaggeletterd of laagtaalvaardig
Soms wordt de term laaggeletterd ten onrechte gebruikt voor iemand met beperkte basisvaardigheden. Bijvoorbeeld voor een hoogopgeleide tweetalige Syriër. Deze Syriër heeft bij aankomst in Nederland weliswaar beperkte basisvaardigheden, maar dat is specifiek voor de Nederlandse taal. Zo iemand is laagtaalvaardig, niet laaggeletterd.
- Inburgeraars
Mensen die moeten inburgeren volgen in het kader van de Wet inburgering 2021 een van de drie inburgeringsroutes. Deze drie routes hebben alle hun eigen kenmerken en eisen. Gemeenten richten inburgering en volwasseneneducatie vaak apart van elkaar in. Dat komt door de aparte financiering van de trajecten. Toch zijn er mogelijkheden voor het combineren van aanbod en middelen, omdat er ook overeenkomsten zijn.


Handvatten voor werving van specifieke doelgroepen
De NT1-groep en sommige NT2-subgroepen zijn lastig te bereiken. Maak als gemeente een bewuste keuze welke subdoelgroepen je binnen deze twee grote doelgroepen wil bereiken. En zoek de samenwerking op met organisaties die deze mensen goed weten te vinden. Wat verder bij werving van belang is:
- Bied functioneel aanbod.
Sluit met het aanbod aan op activiteiten die binnen het werk en de thuissituatie van de leerder spelen. Dit gaat hen echt helpen in hun dagelijks leven.
- Wees alert op verschillen tussen doelgroepen.
NT2-professionals kunnen niet automatisch ook NT1-leerders goed begeleiden en andersom. Kijk daarom goed op wie het aanbod is gericht en wie dat aanbod het beste kan begeleiden.
- Betrek de doelgroep.
Om goed aanbod te kunnen bieden, is het belangrijk om in gesprek te gaan met de doelgroep zelf. Soms kom je dan uit op camouflageaanbod. Denk aan Slim verkopen op Marktplaats, Reizen met de trein of Je eigen bedrijf starten.
- Werk samen met kinderopvang en scholen.
Laat scholen investeren in samenwerking met ouders. Zo versterken ze het educatieve thuisklimaat en de vertrouwensband. En kunnen ze ouders stimuleren om te werken aan hun basisvaardigheden
- Betrek werkgevers.
Veel laaggeletterden hebben een baan. Stimuleer daarom werkgevers om werknemers te ondersteunen bij het werken aan hun basisvaardigheden.
Voorbeeld: Screenen met de Basismeters bij UWV in Twente
Bij UWV Twente krijgen mensen met beperkte basisvaardigheden de juiste steun om stappen vooruit te zetten. Door middel van de inzet van de Basismeters en gerichte doorverwijzing helpt UWV Twente cliënten op weg naar betere kansen op werk en zelfredzaamheid. Benieuwd hoe dit in de praktijk werkt?
Ga naar het Praktijkvoorbeeld van Twente
Voorbeeld: Methode KLASSE!
KLASSE! is een wervingsmethode, gebaseerd op vier profielen binnen de groep NT1'ers. De beschrijving van elk profiel speelt in op de behoefte aan herkenning, helpt bij de beeldvorming en de behoefte aan meer maatwerk binnen het aanbod.
Lees hier meer over de methode KLASSE!
Voorbeeld: Handboek Hoger bereik NT1
Het handboek Hoger bereik beschrijft vier fasen voor het opstellen van een strategie om de NT1-doelgroep te bereiken. Het handboek is ontwikkeld door Lost Lemon en Muzus in opdracht van de KB, nationale bibliotheek. Het handboek bestaat uit verschillende instrumenten, zoals een stappenplan, een voortgangsposter en werkbladen om de strategie vorm te geven.
Link naar Handboek Hoger bereik
Artikel: Inwoners met beperkte basisvaardigheden betrekken bij gemeentelijk beleid
In dit artikel wordt besproken hoe taalambassadeurs zoals Alex, die zelf ervaring hebben met laaggeletterdheid, gemeenten helpen om hun communicatie begrijpelijker te maken. In innovatiekamers werken taalambassadeurs en gemeenten samen om communicatie te testen en verbeteren. Naast het testen van brieven en websites, geven taalambassadeurs ook voorlichting over laaggeletterdheid en zorgen voor inspraak door laaggeletterden bij gemeentelijk beleid. Hierdoor worden hun ervaringen en behoeften beter meegenomen in beslissingen van de gemeente.
Ga naar het artikel
Meer lezen?
Er zijn verschillende artikelen geschreven en onderzoeken gedaan naar het bereiken van de doelgroep. Hieronder vind je een aantal interessante links.
Er zijn veel mogelijkheden om mensen met beperkte basisvaardigheden te helpen. Maar zij weten vaak de weg naar het leeraanbod niet te vinden. In deze publicatie vind je hiervoor tips en adviezen.
Er zijn diverse manieren om NT1’ers te bereiken. Je wil ze ook graag motiveren en begeleiden naar (taal)aanbod. In dit overzicht staan informatie en tips, speciaal voor gemeenteambtenaren.
https://basisvaardigheden.nl/kennisbank/bereiken-en-motiveren-van-nt1ers
Wat werkt in het organiseren van non-formele activiteiten voor mensen die moeite hebben met basisvaardigheden? En hoe effectief zijn deze activiteiten bij het bereik van NT1’ers? Onderzoeksbureau ResCon onderzocht in opdracht van Stichting Lezen en Schrijven de succesfactoren en knelpunten hierbij.
https://www.lezenenschrijven.nl/NT1/onderzoek-non-formele-activiteiten-nt1
Op onze pagina voor Taalhuizen is Bouwsteen 3 gewijd aan deelnemers. Je vindt daar nog meer informatie over het werven, doorverwijzen en motiveren van deelnemers.
https://basisvaardigheden.nl/kennisbank/bouwsteen-3-deelnemers