Maastricht University deed hier samen met het Kohnstamm Instituut en de UNESCO Leerstoel Volwasseneneducatie (Vrije Universiteit Brussel) onderzoek naar. Ze hebben gekeken hoe experts in Nederland én in het buitenland NT1’ers werven voor taal- of rekentrajecten. In de kennissessie van 16 maart 2021 deelden zij hun inzichten.

Werving NT1: Succes uit Europa 

Er worden wel degelijk NT1’ers bereikt. Toch moeten we blijven focussen op deze doelgroep, om meerdere redenen. Trajecten zijn voor de deelnemers vaak levensveranderend. Trajecten hebben een meerwaarde op het gebied van welzijn, werk, gezondheid, armoede, opvoeding en natuurlijk basisvaardigheden. Daarnaast gaat het om veel mensen. Voldoende redenen om onderzoek te doen naar het bereiken van deze groep mensen. 

Uit het onderzoek kwamen drie belangrijke factoren om rekening mee te houden bij het werven van NT1’ers: partners en netwerk, programma-ontwerp en communicatie. 

Partners en netwerk – Focus 

We zien vaak veel aandacht voor het bereiken van verschillende partners in netwerken, zoals werkgevers, de kinderopvang of alle huisartsen. Maar daardoor wordt het al snel te groot en te log en wordt het overgaan tot actie belemmerd. Focus aanbrengen helpt. Pak bijvoorbeeld één enthousiaste werkgever of benader één huisarts die enthousiast is en ga met hem/haar aan de slag. En benader partners die een HALO-effect hebben: een partner waar de doelgroep een positieve beleving mee heeft, zoals FC Twente zorgt voor positieve identificatie en ervaringen. 

Programma-ontwerp – Drie gouden regels 

Er zijn drie gouden regels voor de programma-aanpak. Wees dichtbij, op een praktische en betrouwbare, prettige, laagdrempelige plek (HALO). Maak gebruik van camouflagecursussen. Maurice noemde als voorbeeld Koken binnen je Budget: mensen willen graag gezond en goedkoop leren koken, en werken ondertussen aan basisvaardigheden door recepten te lezen en porties uit te rekenen. En de salamitactiek: snijd kleine plakjes, bouw leermotivatie op door korte successen. 

Communicatie 

Voor dit onderzoek werden experts uit heel Europa bevraagd naar succesfactoren bij het werven van NT1’ers. Een van de bevindingen sloot aan bij het communicatiemodel van Berlo. Bij communicatie zijn meerdere elementen betrokken: zender, kanaal, boodschap en ontvanger. Vaak ligt de nadruk op één van deze elementen, maar die vier moeten in balans zijn. 

Hoe zet je deze vier elementen het beste in? 

• Zender: maak gebruik van Actieve Authentieke Ambassadeurs (AAA) en kijk welke rol hen het beste past: tester, motivator, luisteraar of strategisch denker. 
• Kanaal: benader mensen tijdens positieve momenten in hun leven, bij voorbeeld met een informatie-standje naast een springkasteel. Verspreid het woord: gebruik relaties en mond-tot-mond reclame, dat werkt vaak beter dan een brochure of een website. De ervaring leert dat websites toch voornamelijk door professionals worden gebruikt en extreem weinig door de doelgroep. 
• Boodschap: keep it short and simple, oftewel hou het kort en simpel. Een goed voorbeeld is de Gelderse campagne, waarbij met korte tekstjes wordt benoemd wat iemand zou willen leren. 
• Ontvanger: wees betrouwbaar. Bouw aan een betrouwbare relatie en stop hier tijd in aan de voorkant! Een bekend gezicht helpt daarbij. 

Twee goede voorbeelden 

Twente: Supporter van elkaar 

Het project ‘Supporter van elkaar’ is een mooi voorbeeld van aansluiten bij een positieve omgeving. Bij dit project kregen gezinnen in samenwerking met FC Twente een duwtje in de rug. Inwoners werden begeleid bij persoonlijke doelen: werk vinden, andere woonruimte vinden, gezonder leven. In groepen werd gewerkt aan die verschillende doelen en deelnemers ondersteunden elkaar daarbij. Mensen met een leerdoel worden samen gebracht en helpen elkaar hun doelen te behalen. Laaggeletterdheid is daar een onderdeel van. 

Alsare Rotterdam: Goed, beter, best 

In Rotterdam lopen verschillende projecten waarbij ook NT1’ers worden bereikt. Zo’n 30 tot 40% van de deelnemers is NT1, waarbij ook mensen met een migratie-achtergrond worden meegeteld als Nederlands hun voorkeurstaal is. ‘“Goed, beter, best’ richt zich op ouders met kinderen op de basisschool. Deelnemers leren over wat hun kind op school leert, en hoe ze hun kind daarbij thuis kunnen begeleiden. 

Alsare noemde enkele succesfactoren om NT1’ers te werven. Zoek partners dicht bij de doelgroep: scholen, wijkpartners, bedrijven. Zorg voor een lesprogramma waarbij taal wordt geleerd in de context, met individuele leervragen, gekoppeld aan de praktijk. Communiceer via ambassadeurs, via mond-tot-mond reclame. En doe wat je zegt! 

Meer lezen? Of filmpjes bekijken? 

Alle presentaties en filmpjes én het onderzoek zelf zijn terug te vinden op de website van Monitor Volwasseneneducatie. Er komen nog meer van zulke kennissessies, met telkens een deel over onderzoek en dan praktische voorbeelden. 

Bekijk hier meer informatie over de sessie.