Waarom is gebrek aan taalvaardigheden een probleem?
Mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven zijn maatschappelijk kwetsbaarder, omdat ze minder zelfredzaam zijn. Dit geldt voor jong en oud. Zij ervaren verschillende problemen in het dagelijks leven, zoals niet kunnen reizen met het openbaar vervoer of het niet kunnen volgen van een kookrecept.
In sommige situaties is het extra belangrijk om een bepaalde tekst te kunnen begrijpen. Bijvoorbeeld als je gebruik maakt van een gevaarlijk schoonmaakmiddel. Of als je bij een bedrijf werkt met grote machines. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld, dat 10 procent van de zware ongevallen in de sector procesindustrie zijn veroorzaakt door onvoldoende taalvaardigheid (Lindhout, 2009).
Zo zijn er meerdere problemen verbonden aan niet goed kunnen lezen en schrijven:
- De kansen op de arbeidsmarkt zijn voor laaggeletterden slechter dan voor mensen met voldoende basisvaardigheden (ROA, 2016). Mensen met een laag taalniveau zijn namelijk vaker werkloos en hebben een lager inkomen (Buisman, Houtkoop, 2014).
- Mensen die moeite hebben met taal en/of rekenen hebben een slechtere gezondheid en voelen zich vaker minder gezond. Zij kunnen niet goed omgaan met informatie over gezondheid, ziekte en zorg (Van der Heide & Rademakers, 2015).
- Laaggeletterden zijn bijna drie keer zo vaak afhankelijk van een uitkering als mensen met voldoende basisvaardigheden (Groot, et al., 2019). Zij zijn oververtegenwoordigd bij de schuldhulpverlening (Mesis, 2016).
- Armoede en laaggeletterdheid gaan vaak samen (ECBO & ROA, 2016).
- Laaggeletterdheid kost de samenleving bijna 1 miljard euro per jaar. Dit komt door de hogere uitkeringen plus zorgkosten, terwijl de inkomsten minder zijn. (Berekening van PricewaterhouseCoopers; Stichting Lezen en Schrijven, 2019)
- Een geletterde bevolking is belangrijk voor het functioneren van onze democratie, want de bevolking moet kunnen controleren wat er allemaal gebeurt in de politiek. Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven moeten hun stemrecht goed kunnen gebruiken (Dijkstra et al., 2015).
- Als je moeite hebt met taal, is het moeilijker om echt nieuws te onderscheiden van nepnieuws (Dijkstra et al., 2015).
Het niveau van basisvaardigheden heeft dus niet alleen een grote invloed op de kwaliteit van iemands leven, maar ook op de rest van de samenleving.