Samenwerken aan gezinsgericht werken: Een interview met Yvette Harmes en Miriam Jennekens
Binnen gezinsgericht werken staan de behoeften van het kind en de ouder centraal. Door samen te werken met ouders, partners en collega's binnen de organisatie, kan er een sterke ondersteuning worden geboden. Het betrekken van verschillende partners is nodig om kwetsbare gezinnen te bereiken. Miriam Jennekens, medewerker beleid en innovatie, en Yvette Harmes, programmaleider voor gezinsgericht werken bij SCHUNCK Bibliotheek in Heerlen, delen hoe SCHUNCK Bibliotheek deze aanpak inzet om gezinnen beter te ondersteunen.
Aandacht voor het hele gezin
Gezinsgericht werken betekent dat er aandacht is voor de behoeften van het hele gezin. De vraag van het kind wordt samen met de ouders besproken. Ouders kunnen ondersteuning krijgen als ze dat nodig hebben. Binnen gezinsgericht werken wordt er verbinding gelegd met ouders en partners, zowel binnen als buiten de organisatie. Deze aanpak verschilt van traditionele benaderingen door de nadruk op drie pijlers.
Aanbod: activiteiten en ondersteuning die passen bij de behoeften van gezinnen.
Maatwerk: programma’s en ondersteuning op basis van de specifieke behoeften van elk gezin.
Samenwerken: samenwerking met verschillende partners om gezinnen te bereiken en te ondersteunen.
De kracht van Taal
Binnen de gezinsaanpak werkt SCHUNCK Bibliotheek met de ambitie om ‘de kracht van taal' te verspreiden. Het bewust maken van de kracht van taal bij ouders en kinderen vormt een belangrijk onderdeel van de aanpak. Hierbij ligt de focus vooral op gezinnen met kinderen van -5 maanden tot 2 jaar, 2-8 jaar en 8-12 jaar.
Yvette en Miriam benadrukken binnen het gezinsgericht werken het belang van mens-tot-mens benadering. De professionals voelen zich gelijk aan de ouders en vragen: "Mogen we onze kennis en kunde over taal toevoegen aan jouw gezin?" Tijd, vertrouwen en empathie vormen de basis van deze aanpak. Het is belangrijk om niet als deskundigen op te treden, maar als ondersteuners die samen met de ouders werken aan een betere taalontwikkeling voor hun kinderen. Door deze benadering ontstaat er een veilige en open omgeving waarin gezinnen zich kunnen ontwikkelen en groeien.
Taalontwikkeling en ondersteuning thuis
SCHUNCK biedt verschillende programma's tijdens thuisbezoeken bij kinderen van -5 maanden tot 2 jaar en taalactiviteiten op locaties waar ouders zich comfortabel voelen. Het doel is om taalplezier en bewustwording van taalontwikkeling te bevorderen. Dit helpt ouders en kinderen samen te genieten van boeken en verhalen, waardoor de taalontwikkeling van jonge kinderen wordt gestimuleerd. Door op een speelse manier met taal bezig te zijn, krijgen ouders handvatten om de taalvaardigheid van hun kinderen te ondersteunen.
Tijdens deze programma’s worden ouders aangemoedigd om actief deel te nemen aan de taalontwikkeling van hun kinderen. Dit kan door samen te lezen, te praten en te spelen met woorden. Op deze manier groeit het zelfvertrouwen van ouders, en leren zij hoe belangrijk hun rol is in het taalproces van hun kinderen. Het resultaat is een positieve sfeer waarin zowel ouders als kinderen zich ontwikkelen.
Samen vooruit
De samenwerking intern en extern met partners is hierin een essentieel onderdeel. Het samenwerken in de keten met betrekking tot gezinsgericht werken gebeurt vanuit duo's. Soms bestaat een duo uit een manager en een medewerker, en soms uit twee medewerkers. Deze diverse samenstelling zorgt ervoor dat er vanuit verschillende perspectieven naar een situatie wordt gekeken. Twee mensen zien nu eenmaal meer dan één, en samen vullen ze elkaar goed aan.
Daarnaast spelen verschillende professionals, zoals maatschappelijk werkers, leraren en zorgverleners, een belangrijke rol in gezinsgericht werken. Omdat het maatwerk meestal plaatsvindt bij de kwetsbaardere gezinnen, is het soms vanzelfsprekend dat er bijvoorbeeld welzijnswerkers al actief zijn in een gezin. Leerkrachten dragen bij door gezinnen door te verwijzen naar de VoorleesExpress. Dit is onderdeel van het programma gezinsgericht werken waarin samenwerking met externe ketenpartners centraal staat. Intern werkt SCHUNCK samen met het team Taal- en leesbevordering voor de jeugd en het team Basisvaardigheden voor volwassenen. Het doel is dat professionals samen met ouders werken, vertrouwen opbouwen en aansluiten bij de behoeften en het tempo van de ouders. Taal speelt hierbij een cruciale rol.
Een samenwerking die kracht geeft: Een moeder vindt haar stem
Tijdens de Mama Cafés komen ouders met jonge kinderen bij elkaar om van elkaar te leren en ervaringen te delen. Tijdens een van de taalactiviteiten viel het op dat een moeder van een kind van 1,5 jaar weinig sprak. Yvette en Miriam namen het initiatief om met haar in gesprek te gaan en besloten de VoorleesExpress in te schakelen. Een student liet zien hoe ze met taal kon werken door voor te lezen. Na 20 weken gaf de moeder aan dat ze zelf moeite had met lezen en schrijven.
Ze vertelde dat ze vroeger gepest was en daarom het lezen en schrijven had opgegeven. Met zachte begeleiding begon ze weer te leren lezen en schrijven, zodat ze haar kinderen kon helpen. Langzaam begon ze briefjes te schrijven aan haar man en professionals. Toen ze zwanger was van haar tweede kind wilde ze ook graag leren over babyverzorging en is zij gestart met het lezen van kinderboeken.
Samen sterk: lef en doorzettingsvermogen
Binnen gezinsgericht werken zijn er ook verschillende uitdagingen, waaronder de financiering. Hoewel er goede samenwerkingspartners zijn gevonden, blijft het samenwerken soms lastig. Het proces binnen de organisatie duurde langer dan verwacht, omdat alles nieuw was. Iedereen, van managers tot medewerkers, moest moed tonen om door te gaan.
Het is belangrijk om goed te luisteren en te begrijpen welke rol elke partner heeft. Gezinsgericht werken betekent dat je samen met ouders en kinderen werkt. Een samenwerking kan soms moeilijk zijn, maar door goed te blijven praten en de gezamenlijke doelen voorop te stellen, kunnen problemen worden opgelost. Samenwerken betekent soms een stapje terug doen. Organisaties en medewerkers moeten soms hun eigen belangen opzijzetten voor het grotere doel en durven te zeggen wat nodig is.
Voor andere organisaties die willen starten met gezinsgericht werken, adviseren Yvette en Miriam om vooral te kijken naar de lokale situatie en buiten de gebaande paden te durven treden. Het is belangrijk om een nieuwe manier van werken te omarmen en intern dezelfde visie op gezinsgericht werken te hebben.
De kracht van taal is van ons allemaal
SCHUNCK moedigt zowel gezinnen als partners aan om te zien hoe belangrijk taal is voor ontwikkeling en verbinding. Gezinsgericht werken vraagt om samenwerking, maatwerk en een focus op de behoeften van zowel ouders als kinderen. De kracht van taal is van ons allemaal en iedereen kan bijdragen aan de ontwikkeling en verbinding binnen gezinnen. Met de juiste inzet en samenwerking kunnen organisaties als SCHUNCK een verschil maken in het leven van veel gezinnen.