‘We willen samen leren, zodat we het morgen anders kunnen doen’
Op 9 december 2024 organiseert het Expertisepunt Basisvaardigheden het festival 'Samen sterk in basisvaardigheden'. Op deze dag blikken we terug op vier jaar Expertisepunt. Daarnaast kijken we vooruit naar wat er nog meer nodig is de komende jaren en inspireren we elkaar. Eén van de twee dagvoorzitters is Evert van Rest. We vroegen Evert naar het festival en wat hij zelf doet op het gebied van basisvaardigheden.
Evert is opgeleid als psycholoog en is, naast zijn werk als trainer en dagvoorzitter, docent en onderzoeker Sport en Maatschappij bij Hogeschool Inholland. Zijn passie voor leren en ontwikkelen is dus duidelijk zichtbaar in zijn loopbaan. ‘Als dagvoorzitter ben ik gefocust op het leren met elkaar. Als je naar een bijeenkomst gaat wil je iets concreets leren, zodat je het morgen in je werk anders kunt doen’, aldus Evert.
Bewustwording
Volgens Evert moet er meer bewustwording ontstaan over het groeiend aantal mensen dat moeite heeft met basisvaardigheden. Zo kunnen problemen op dit gebied sneller gesignaleerd en aangepakt worden. ‘Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we als maatschappij nieuwsgieriger durven te zijn naar dit onderwerp. We moeten beseffen dat moeite met basisvaardigheden vaker voorkomt dan we denken, en dat het vaak niet uitgesproken wordt door de mensen waar het om gaat. Laten we dit gesprek open aan gaan en laten we vooral blijven vragen naar wat iemand nodig heeft.’
Kansengelijkheid
Zelf probeert Evert ook met deze bril naar zijn studenten te kijken. ‘Basisvaardigheden zijn een voorwaarde voor kansengelijkheid. Hier zijn wij in het onderwijs veel mee bezig en het is één van mijn belangrijkste drijfveren. Heb je als je moeite hebt met basisvaardigheden wel gelijke kansen in het onderwijs?’ Op de school waar Evert lesgeeft, is kansengelijkheid een belangrijker onderwerp dan specifiek moeite met basisvaardigheden. Hoewel hij er wel mee bezig is, is het ook iets wat soms weer naar de achtergrond verdwijnt. ‘Dit festival is voor mij ook een aansporing om hier zelf nog nieuwsgieriger naar te zijn. Om soms tot de conclusie te komen dat de problemen die een leerling heeft, bijvoorbeeld bij een toets, ook aan de basisvaardigheden kunnen liggen.’
Vertrouwde omgeving
Naast aandacht voor basisvaardigheden in zijn werk, is Evert ook bewust van het onderwerp in zijn eigen leven. ‘Dan denk ik bijvoorbeeld aan mijn oom, en vraag ik me af of hij het verjaardagsfeest wel kan vinden met Google Maps.’ Maar ook in andere sociale netwerken, bijvoorbeeld met zijn teamgenoten van zijn voetbalclub, is hij er zich van bewust. ‘Zo vermoed ik bij een teamgenoot dat hij wellicht moeite zou kunnen hebben met basisvaardigheden. Maar dat zou je niet per se hoeven merken binnen ons voetbalteam. Hij heeft genoeg sociale vaardigheden om mee te komen in de groep. Een appje sturen gaat hem ook prima af. Zijn baan heeft hij geregeld via de club en ook daar heeft hij zijn weg gevonden. Het wordt voor hem denk ik ingewikkeld als zijn wereld plots zou veranderen. Als hij bijvoorbeeld een nieuwe baan zou krijgen, of een nieuw voetbalteam waar hij mensen nog niet goed kent. Juist omdat vertrouwd contact zo belangrijk is voor hem. Wij weten hoe hij het liefst communiceert.’
Het bespreekbaar maken van dit onderwerp werkt goed in een wat meer informele omgeving. ‘In de voetbalkantine is het makkelijker om met een lach en een knipoog iets aan te kaarten wanneer ik het zie gebeuren. Bijvoorbeeld als ik een teamgenoot een nieuw horloge zie kopen van net binnen gekomen toeslagen. Dan vraag ik of dat wel handig is, omdat je toeslagen soms terug moet betalen of nodig hebt voor vaste lasten. Het leuke aan zo’n club is ook dat iedereen zo verschillend is en ook hele andere achtergronden heeft; van advocaat tot badmeester. Vanuit ieders eigen blik en kennis helpen we elkaar. Iedereen heeft weer andere kwaliteiten waarmee we een ander kunnen ondersteunen. We kijken naar elkaar om.’ Evert vindt sommige dingen zelf ook lastig. ‘Het is fijn om ervaringen met vrienden te kunnen delen. Bijvoorbeeld als je niet zeker weet of en hoe je een bepaalde toeslag aan moet vragen.’
Dilemma uit de praktijk
Evert hoopt dat bezoekers van het festival iets leren, dat ze daarna meteen kunnen toepassen in hun werk. ‘Daarnaast zou ik het heel mooi vinden als mensen een dilemma of een vraag uit de praktijk meenemen. Soms kunnen deze dilemma’s praktisch zijn. Bijvoorbeeld hoe je met iemand omgaat die niet graag praat over basisvaardigheden maar die daar wel mee worstelt. Maar ook hoop ik stil te staan bij vraagstukken over samenwerking. Hoe kun je samen de basisvaardigheden versterken? Wat heeft een organisatie in het sociaal domein nodig? Ik zou het heel fijn vinden als we dan samen stappen kunnen zetten richting een oplossing. Deze stappen hoeven niet meteen groot te zijn, als het maar bijdraagt aan een gerichte aanpak.’