Hoe maak je een samenleving toegankelijk voor mensen met beperkte basisvaardigheden?
In onze post, in loonstrookjes en op websites en apps wordt een hoog niveau van basisvaardigheden gevraagd. Zoals taal, gecijferdheid en digitale vaardigheden. Daardoor kan niet iedereen meekomen en ontstaat er een sociale kloof. Voor sommige mensen werken de systemen. Voor anderen kunnen onderdelen van het dagelijks leven moeilijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan geldzaken, werk en contact met de overheid. Op 2 november gaan we in het symposium 'Basisvaardigheden in een toegankelijke samenleving' uitgebreid in op een toegankelijke samenleving voor iedereen.
De sociale kloof wordt voor een persoon kleiner als de basisvaardigheden versterken. Er is als samenleving winst te behalen door sterke basisvaardigheden minder noodzakelijk te maken. Er moet dan met aandacht gekeken worden naar de doelen, de verwachte vaardigheden en naar de systemen. We laten drie organisaties zien uit verschillende werkvelden die al bezig zijn met het toegankelijker maken van de samenleving.
Armoede en schulden: Faircasso
Wanneer je schulden hebt of in armoede terecht komt, krijg je te maken met teksten, formulieren en overzichten die veel van je taal-, reken- en digitale vaardigheden vragen. Zo moet je bijvoorbeeld belangrijke (geld)zaken regelen, waarbij fouten grote gevolgen kunnen hebben.
Faircasso is een incassobureau die ‘sociaal verantwoord incasseren’ ontworpen heeft. De mens staat in deze aanpak voorop. Faircasso maakt de wereld van armoede en schulden meer toegankelijk. Door duidelijke communicatie in begrijpelijke taal, door te werken naar een oplossing die goed past en door hun houding. Ze hebben geduld en begrip. Ze gaan samen met de burger op zoek naar een oplossing die op de lange termijn werkt. Voor de persoon zelf en voor het terugbetalen. Dat betekent: terugbetalen én het eind van de maand halen, zonder meer schulden te krijgen en zonder deurwaarder.
Overheid: Gebruiker Centraal
Iedereen heeft te maken met de overheid. Je moet diverse zaken online regelen, zoals bij de Belastingdienst en DUO. Sommige mensen kunnen daar zelf mee werken. Maar voor anderen is het juist moeilijk om steun van de overheid te krijgen als het digitaal moet.
Het doel van Gebruiker Centraal is er voor te zorgen dat de overheid beter te bereiken en gebruiken is voor burgers. Want, zoals Victor Zuydweg (adviseur bij Gebruiker Centraal) het zelf zegt: ‘Digibeten bestaan niet, als we de systemen maar makkelijk genoeg maken.’
Gebruiker Centraal is een gemeenschap van en voor mensen. Zij werken aan de communicatie en ondersteuning van de overheid. Dat doen ze samen met de burgers, om wie het uiteindelijk gaat. Samen bekijken zij vijf werkvelden: ‘Digitale toegankelijkheid en inclusie’, ‘Begrijpelijke tekst en beeldtaal’, ‘Draagvlak en bewustwording’, ‘Mensgericht denken en ontwerpen’ en ‘Onderzoeken, testen en meten’.
Werkgever: Vermaat Groep
Werkgevers noemen vaak al in de vacature wat de eisen zijn voor een kandidaat. Denk aan ‘vloeiend in Nederlandse taal’ en ‘hbo werk- en denkniveau’. Dit kan ervoor zorgen dat mensen zich (onbedoeld) niet aangesproken voelen om te reageren op een vacature.
Voor werkgevers is het waardevol om te weten welke eigenschappen vermeld moeten worden in hun vacatures. Als een werkgever precies weet wat de kern van het werk is, zijn er minder voorwaarden waaraan een kandidaat moet voldoen. Dit zorgt ervoor dat meer mensen zich aangesproken voelen voor deze baan. Nu er op de banenmarkt meer vacatures dan werkzoekenden zijn, zorgt het er uiteindelijk voor dat er meer mensen aan het werk kunnen.
Vermaat Groep is een horecabedrijf met meer dan 500 plekken waar zij horeca verzorgen. Denk aan La Place restaurants, bezoekersrestaurants in het ziekenhuis, musea, dierentuinen en pretparken.
Dorieke Looije is manager Social Return bij Vermaat Groep. Daar werkt ze aan het samenbrengen en vernieuwen van initiatieven die bijdragen aan inclusie op de werkvloer. ‘Wij hebben voor iedereen werk. De uitdaging zit in de juiste mensen op de juiste plek krijgen. Onze werkplekken geven hier op verschillende manieren invulling aan.' Dat doen ze door bijvoorbeeld gebruik te maken van open hiring, waarbij het zoeken en inhuren van nieuwe werknemers dichter bij de dagelijkse praktijk staat en makkelijker wordt voor kandidaten. ‘Voor ons is het enthousiasme en de wil om te leren de belangrijkste voorwaarde. Het spreken van Nederlands is lang niet op alle werkplekken nodig om aan het werk te gaan’, vertelt Looije.
Meer over weten?
Tijdens het symposium Basisvaardigheden in een toegankelijke samenleving vertellen sprekers van de organisaties die hierboven staan over hun aanpak en moeilijke keuzes die zij tegenkomen.
Laat je onder leiding van Marjet van Houten (Movisie) aanmoedigen en prikkelen door Jaime Jorba Bos (directeur Faircasso), Victor Zuydweg (Gebruiker Centraal) en Dorieke Looije (Vermaat Groep). Vervolgens stellen we elkaar de vraag: hoe werken we aan een toegankelijke samenleving – ook voor mensen die moeite hebben met basisvaardigheden – zodat iedereen sociaal, financieel en mentaal fit kan zijn? We sluiten het symposium af met een borrel en een geweldige theatervoorstelling over basisvaardigheden.